Dzień Pamięci – Remembrance Day jest świętem obchodzonym 11 listopada w krajach Wspólnoty Narodów o godzinie 11 każdy Brytyjczyk powinien na chwilę przystanąć i oddać cześć poległym we wszystkich wojnach i na wszystkich frontach. Od wielu lat składane są kwiaty na trzech cmentarzach, na których spoczywają żołnierze brytyjscy, którzy oddali życie na morzu, lądzie i w powietrzu podczas I i II wojny światowej na ziemiach polskich. W Polsce mamy trzy Cmentarze Wojenne Wspólnoty Brytyjskiej: w Krakowie, Poznaniu i Malborku, na których pochowano 1157 obywateli Wspólnoty Brytyjskiej.

Jak co roku w kwaterze brytyjskiej na Cmentarzu Rakowickim spotkali się przedstawiciele atachatu wojskowego państw Brytyjskiej Wspólnoty Narodów, władze i mieszkańcy Krakowa i Małopolski. W uroczystości wzięli udział przedstawiciele Światowego Związku Żołnierzy AK i Muzeum AK, weterani Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie: płk pil. Ludwik Krempa, nestor lotnictwa polskiego, prof. Wojciech Narębski żołnierz II Korpusu PSZ, Na kwaterę lotników Brytyjskich Cmentarza Rakowieckiego przybyło licznie reprezentowane środowisko lotników i pasjonatów historii lotnictwa a wśród nich seniorzy z Krakowskiego Klubu Seniorów Lotnictwa i Stowarzyszenia Seniorów Lotnictwa Wojskowego, na czele z prezesami – Zbigniewem Sobeńką i Benedyktem Siemaszką.

Uroczystościom towarzyszyła młodzież szkół mających lotniczych patronów i harcerze Chorągwi Krakowskiej ZHP im. Tadeusza Kościuszki oraz Fundacja im. Tadeusza Kościuszki ( Dywizjon 303 nosił im Tadeusza Kościuszki)

Akt Pamięci odczytał Attache Obrony Wielkiej Brytanii płk. Dawid Hougton pilot RAF: …..” Pamiętajmy przed Bogiem, i polećmy Jego opiece tych, którzy polegli dla swojego kraju podczas wojny, tych których znaliśmy i których zachowujemy w pamięci a także wszystkich tych, którzy żyli i zginęli służąc obronie ludzkości. Nie zestarzeją się jak starzejemy się my, którzy tu pozostaliśmy. Wiek podeszły ich nie skruszy ni lata nie złamią. O zachodzie słońca i o poranku będziemy o nich pamiętać. Pozostaną w naszej pamięci.”…..

Na Brytyjskim Cmentarzu Wojennym w Krakowie spoczywa 460 żołnierzy Wspólnoty Brytyjskiej: przede wszystkim Brytyjczyków, ale także Południowoafrykańczyków, Nowozelandczyków, Australijczyków, Kanadyjczyków i Hindusów. Spoczywają tam również lotnicy polscy należący do 1586 Eskadry do Zadań Specjalnych polegli w lotach specjalnych ze zrzutami dla Armii Krajowej Między innymi : Załoga Liberatora VI GR-S (KG890) – kpt. Szostak, plut. Bielicki, mjr Daniel, plut. Dubowski, sierż. Witek, plut. Rutkowski i sierż. Malczyk) –zestrzelona między Pogwizdowem a Wolą Niszkowską koło Bochni. Załoga Liberatora VI GR-R (EW275) – kpt. Pluta, sierż. Malejka, por. Jencka, plut. Wichrowski, kpr. Dudziak, plut. Marecki i plut. Florkowski –zestrzelona koło Olszyn pod Bieczem Załga Halifaksa II FS-P (JP295): por. Widacki, kpt. Omylak, ppor. Dunin-Horkawicz, kpr. Ozga, plut. Balcarek, ppor. Mroczko oraz st. sierż. Skorczyk. – zestrzelona koło Banicy Patrz: http://www.polishairforce.pl/_cmkrakow.html

Tekst Robert Springwald
Foto Robert Springwald, Leszek Mańkowski