W piątek 29 sierpnia 2014 r. w Krzywej – Banicy przy pięknej pogodzie odbyły się uroczystości związane z 70. rocznicą zestrzelenia dwóch polskich załóg z 1586 Eskadry Specjalnego Przeznaczenia, bombowców Liberatora i Halifaxa w sierpniu 1944 roku, które niosły pomoc walczącej Warszawie. Samoloty zestrzelono w rejonie Banicy w gminie Sękowa oraz w Olszynach w gminie Rzepiennik Strzyżewski.
Śmierć poniosło wówczas 14 polskich lotników. W Halifaxie w nocy z 27/28 sierpnia 1944 w rejonie Krzywej – Banicy zginęli: kpt. nawigator Franciszek Omylak , ppor. pilot Kazimierz Widacki , ppor. bombardier Konstanty Dunin – Horkawicz , ppor. strzelec pokładowy Tadeusz Mroczko , sierżant mechanik pokładowy Wilhelm Balcarek , sierżant radiooperator Jan Ozga , sierżant strzelec pokładowy Józef Skorczyk. Natomiast w Olszynach w Liberatorze 17 sierpnia 1944 roku zginęli:kpt. pilot Zygmunt Pluta, sierżant pilot Brunon Malejka, por. nawigator Tadeusz Jencka, kapral radiooperator Józef Dudziak, plut. bombard. Bernard Wichrowski, plut. mech. Jan Marecki i plut. strz. Jan Florkowski.
Na uroczystość przybył przedstawiciel Prezydenta RP, MON, Wojska Polskiego, Policji, Państwowej Straży Pożarnej, Straży Granicznej, harcerze, leśnicy, księża, kombatanci, przedstawiciele grup rekonstrukcji historycznej, władze Małopolski, lokalnych samorządów, mieszkańcy gminy Sękowa i powiatu gorlickiego, a przede wszystkim rodziny poległych lotników. Wśród najważniejszych gości był przedstawiciel Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej Waldemar Strzałkowski,ekspert w Gabinecie Prezydenta, Krzysztof Sikora, radca generalny Koordynator w Ministerstwie Obrony Narodowej, pułkownik dr David Houghton, Attache Obrony, z ramienia Królewskich Sił Powietrznych, Ambasady Wielkiej Brytanii w Warszawie, Jerzy Miller – wojewoda Małopolski oraz Stanisław Sorys – Marszałek Woj. Młp.
Tuż przed rozpoczęciem mszy świętej w intencji poległych lotników polskich załóg bombowców Liberator i Halifax, rodzinom poległych lotników wręczono pośmiertne nominacje na wyższe stopnie wojskowe. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Bronisław Komorowski – Zwierzchnik Sił Zbrojnych, mianował pośmiertnie na stopień podporucznika dziewięciu polskich lotników poległych w trakcie misji niesienia pomocy powstańczej Warszawie. W imieniu Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej akty mianowania wręczył Rodzinom poległych podoficerów przedstawiciel Prezydenta RP Waldemar Strzałkowski.
Pierwszy stopień oficerski podporucznika otrzymali: plut.Bernard Wichrowski, plut. Jan Florkowski, kpr. Józef Dudziak, sierż. Brunon Malejka, plut. Jan Marecki, sierż. Wilhelm Balcarek, sierż. Jan Ozga, sierż. Józef Skorczyk, plut. pil. Izydor Konderak.
Minister Obrony Narodowej awansował pośmiertnie do stopnia majora: kpt. pil. Zygmunta Plutę, kpt. nawig. Franciszka Omylaka, do stopnia kapitana: por. Tadeusza Jenckę, do stopnia porucznika: ppor. pil. Kazimierza Widackiego, ppor. Konstantego Dunina-Horkawicza oraz ppor. Tadeusza Mroczko. Nominacje wręczał Radca Generalny – Koordynator MON Krzysztof Sikora
Po awansach, prezes gorlickich kombatantów kpt Tadeusz Tenerowicz odznaczył Aleksandra Gucwę, przew. komitetu uroczystości Kombatanckim Krzyżem Pamiątkowym, nadanym przez Zarząd Główny RPib. Więźniów Politycznych.
Następnie odbyła się Msza Św. w intencji poległych załóg lotniczych, koncelebrowana przez siedmiu księży pod przewodnictwem proboszcza parafii Gładyszów ks. Artura Wesołowskiego. Homilię wygłosił 86 letni o.Dominik kapelan lotników z Krakowa.
Po mszy św. nastąpiły okolicznościowe przemówienia, jako pierwszy głos zabrał Aleksander Gucwa, który nawiązał do tragicznej śmierci dwóch polskich załóg, złożył życzenia i wręczył wiązankę kwiatów o. Dominikowi z okazji 60 rocznicy świeceń kapłańskich i 50 lecia pierwszego lotu z krośnieńskiego lotniska. Poprosił aby minutą ciszy uczcić pamięć poległych żołnierzy podczas II wojny światowej i zmarłego parę godzin wcześniej 76 letniego Michał Omylaka, syna mjr. naw. Franciszka Omylaka.
Głos zabrał pułkownik dr David Houghton, Attache Obrony, z ramienia Królewskich Sił Powietrznych przy Ambasadzie Brytyjskiej w Warszawie, który powiedział – ,,zawsze będziemy pamiętać o tym, że 70 lat temu polscy lotnicy walczyli ramię w ramię z brytyjskimi żołnierzami przeciwko nazizmowi. Ta tradycja jest żywa i dzisiaj, kiedy polscy i brytyjscy żołnierze razem pełnią misje pokojowe w Iraku i Afganistanie”
Następnie głos zabrał gen. dyw. pilot w stanie spoczynki Czesław Mikrut – wiceprezes Zarządu Głównego Stowarzyszenia Seniorów Lotnictwa Wojskowego Rzeczypospolitej Polskiej, który m.in. powiedział ,,wyrażamy uznanie za kultywowanie pamięci o polskich lotnikach…wyrażamy wdzięczność wszystkim, którzy utrwalają w naszej narodowej tożsamości pamięć o wydarzeniach tamtych dni i przyczynili się do zorganizowania tego przedsięwzięcia. Głos zabrał jeszcze płk pilot Benedykt Siemaszko – prezes SSLW RP w Krakowie oraz Zofia Rowińska – sekretarz Urzędu Gminy w Sękowej.
Szczególnie wzruszającym momentem był przelot samolotów historycznych: Jak-12 i RWD-5, pilotowanych przez lotników z Łososiny Dolnej, z których zrzucono wiązankę kwiatów złożoną pod pomnikiem w hołdzie poległym.
Po wystąpieniach oficer SG w Nowym Sączu, przeprowadził apel poległych , po czym poszczególne delegacje złożyły wieńce pod pomnikiem lotników.
O godz. 15.00 w świetlicy Ropicy Górnej, odbył się wykład dr hab. Andrzeja Olejki prof.UR na temat zestrzelenia obu załóg, po czym nastąpiło spotkanie z rodzinami lotników załóg Liberatora i Halifaxa
Uroczystość uświetniła Orkiestra Straży Granicznej wraz z kompanią honorową z Nowego Sącza. Wartę przy pomniku oraz wojskową asystę honorową wystawili żołnierze Sił Powietrznych z 8 Bazy Lotnictwa Transportowego z Krakowa.
Źródło: Sekowa.info